در دل سرزمین ایران، بناهایی وجود دارند که فراتر از تصور ما از ساختمان های دفاعی یا اقامتی هستند. این بناها با داستان ها، معماری غیرمعمول و موقعیت های خاص خود، گردشگران را به تجربه ای عجیب دعوت می کنند. در این مقاله از طلا گشت قصد داریم به ۶ نمونه از این بناهای متفاوت بپردازیم و ضمن واکاوی تاریخ و ویژگی های آن ها، مسیر جدیدی برای کنجکاوی گردشگرانه باز کنیم.

قلعه جنی، جزیره کیش

در بخش جنوب غربی جزیره کیش، نزدیک به کشتی یونانی، بنایی کوچک اما پر رمزو رازی به نام قلعه جنی قرار دارد. بسیاری از بومیان منطقه از ورود به آن اجتناب می کنند و روایت های متعددی از شنیده شدن صداها یا دیده شدن اجنه در آن جا نقل شده است. حتی اگر این داستان ها باورپذیر نباشند، فضای متروکه و تاریکی که شب هنگام آن را فرا می گیرد به گونه ای است که بازدید را به تجربه ای متفاوت تبدیل می کند.

قلعه کنگلو، شهرستان سوادکوه

قلعه کنگلو، شهرستان سوادکوه

در دل رشته کوه های استان مازندران، بنایی به نام قلعه کنگلو واقع شده که ارتفاع آن از سطح دریا بیش از ۱۸۰۰ متر است. این بنا که به «عقاب مازندران» نیز شهرت دارد، در زمان امپراتوری ساسانیان ساخته شده و علاوه بر کاربرد نظامی، محلی برای پرستش آناهیتا یا میترا نیز بوده است. دشواری مسیر و قرارگیری در ارتفاع بالا، بازدید از آن را به ماجرایی متفاوت بدل می کند.

قلعه آدم خوار، استان اردبیل

در روستای کورعباسلو، شهرستان نیر واقع در استان اردبیل، بنایی با نام قلعه بوینی یوغون که به «قلعه آدم خوار» معروف شده است، وجود دارد. قدمت این بنا به دوران پیش از اسلام بازمی گردد و شاهد ساختارهایی نظیر پله های دست ساز برای دسترسی به ارتفاعات آن هستیم. گرچه داستان آدم خواری آن بیشتر در سطح افسانه قرار دارد، اما بازدید از این اثر تاریخی با معماری ویژه، تجربه ای چالش برانگیز برای علاقه مندان ماجراجویی است.

قلعه سریزد، روستای سریزد

قلعه سریزد، روستای سریزد

در شهر یزد، بنایی وجود دارد که عملکرد آن نه صرفاً دفاعی بود و نه صرفاً زندگی؛ قلعه سریزد در حقیقت صندوقی امانتی برای اموال و غلات مردم یزد محسوب می شد. این بنای سه طبقه با ۴۶۸ اتاق مجزا برای خانوارهای مختلف، توسط دیوارهای دو لایه و خندق های عمیق محافظت می شد. بنابراین ساختار آن ترکیبی از کاربرد اقتصادی، اجتماعی و دفاعی را نشان می دهد.

قلعه ایرج، شهرستان پیشوا

در منطقه پیشوا، بنایی شگفت انگیز به نام قلعه ایرج وجود دارد که با خشت خام ساخته شده و یکی از بزرگ ترین نمونه های چنین ساختاری در جهان محسوب می شود. فضایی حدود ۱۷۵ هکتار و ظرفیت بالقوه ۵۰ ۰۰۰ نفر در گذشته، از ویژگی هایی است که این بنا را در میان جاذبه های کمتر شناخته شده اما بسیار مهم قرار می دهد.

قلعه پرتغالی ها، مناطق حوزه خلیج فارس

قلعه پرتغالی ها، مناطق حوزه خلیج فارس

در مناطق جنوب غربی ایران، بنایی بر جای مانده از دوران استعمار هرمزگان توسط پرتغالی ها در قرن شانزدهم است. این بنا یادگاری از تجارت و سلطه پرتغال در منطقه است، و بازدید از آن فرصتی است برای درک بخش دیگری از تاریخ ایران که کمتر به طور مستقیم در ذهن گردشگران مطرح می شود.

نتیجه گیری

بیش از آن که این بناها صرفاً نشان دهنده قدرت یا ثروت در زمان خود باشند، هر یک روایتگر موقعیتی خاص با کارکردی متفاوت هستند؛ از صندوق امانت گرفته تا برج های دیده بانی بلند، از بناهای متروکه با افسانه تا معماری بزرگ شده برای آموزش نظامی. اگر به دنبال تجربه ای متفاوت در سفر هستید، بازدید از این آثار در کنار خدمات حرفه ای می تواند خاطره ای ماندگار بسازد.